Hoạch định là một trong những chức năng quan trọng nhất của quá trình quản trị, giúp doanh nghiệp định hình được con đường để đạt đến các mục tiêu đã đề ra. Trong bài viết này, Proateco sẽ cùng bạn tìm hiểu khái niệm hoạch định, vai trò của nó trong quản trị, và quy trình hoạch định chiến lược cơ bản giúp doanh nghiệp tối ưu hóa các nguồn lực để đạt được sự phát triển bền vững.
Khái niệm của hoạch định
Hoạch định là quá trình xác định mục tiêu và đề ra kế hoạch để đạt được các mục tiêu đó. Đây là bước đầu tiên và quan trọng trong việc quản lý một tổ chức hay doanh nghiệp, vì nó không chỉ hướng dẫn các hoạt động cụ thể mà còn là nền tảng để xây dựng các chiến lược dài hạn. Để dễ hiểu hơn thì hoạch định chính sự ra quyết định doanh nghiệp, tổ chức nên làm gì, làm như thế nào,…dựa trên nền tảng mục đích, sứ mệnh chung của cả doanh nghiệp.
Để công tác hoạch định diễn ra ở mức tốt nhất đòi hỏi có sự tham gia của cả doanh nghiệp trong việc đề ra các mục tiêu, xây dựng một chiến lược tổng thể, triển khai và phối hợp các hoạt động đó một cách thống nhất. Do đó, hoạch định có chức năng mở đường cho các hoạt động quản trị khác trong doanh nghiệp. Khi đáp ứng được các yêu cầu như: Nhất quán, khả thi, cụ thể, linh hoạt, phù hợp với hoàn cảnh thực tiễn, khoa học, linh hoạt, khách quan nhất có thể thì công tác hoạch định sẽ đạt kết quả tối ưu nhất.
Quy trình hoạch định chiến lược
Trong quản trị doanh nghiệp, quy trình hoạch định chiến lược là một phần quan trọng giúp định hướng và tạo ra các phương án phù hợp nhằm đạt được mục tiêu kinh doanh dài hạn. Quy trình này không chỉ là việc xác định mục tiêu mà còn bao gồm các bước cần thiết để hiện thực hóa chúng. Hãy cùng tìm hiểu 5 bước cơ bản trong quy trình hoạch định chiến lược, đảm bảo cho doanh nghiệp có được lộ trình rõ ràng và hiệu quả:
Bước 1: Xác định mục tiêu chiến lược
Bước đầu tiên và quan trọng nhất trong quy trình hoạch định chiến lược là xác định mục tiêu chiến lược. Mục tiêu này cần phải dựa trên sứ mệnh, tầm nhìn của doanh nghiệp và phải cụ thể, đo lường được, có thời hạn hoàn thành. Mục tiêu càng rõ ràng, cụ thể, doanh nghiệp càng dễ vạch ra kế hoạch để đạt được. Việc xác định đúng mục tiêu chiến lược sẽ giúp doanh nghiệp định hướng và tập trung nguồn lực vào các hoạt động quan trọng nhất.
Bước 2: Phân tích môi trường bên trong và bên ngoài
Phân tích môi trường là bước tiếp theo trong quy trình. Doanh nghiệp cần phải đánh giá môi trường bên trong và bên ngoài để nhận biết các cơ hội và thách thức có thể ảnh hưởng đến quá trình phát triển.
- Phân tích môi trường bên trong bao gồm việc đánh giá điểm mạnh và điểm yếu của doanh nghiệp, từ đó xác định những yếu tố cần cải thiện hoặc tận dụng.
- Phân tích môi trường bên ngoài nhằm nhận diện các yếu tố cơ hội và thách thức từ bên ngoài. Môi trường này có thể bao gồm các yếu tố về kinh tế, chính trị, xã hội, công nghệ cũng như áp lực cạnh tranh trong ngành.
Bước 3: Xác định các phương án chiến lược
Sau khi phân tích môi trường, doanh nghiệp sẽ có đủ thông tin để xác định các phương án chiến lược từ đó có thể xây dựng được bản hoạch định chiến lược hiệu quả. Việc hiểu rõ những điểm mạnh, cơ hội sẽ tạo thuận lợi cho doanh nghiệp trong quá trình đạt được mục tiêu. Đồng thời, các điểm yếu và thách thức cần được xem xét để tránh làm chậm trễ hoặc gây trở ngại trong quá trình thực hiện. Phương pháp phổ biến nhất để xác định các phương án chiến lược là sử dụng ma trận SWOT, BCG, SPACE, giúp đưa ra các lựa chọn tối ưu cho doanh nghiệp.
Bước 4 Lựa chọn phương án chiến lược tối ưu
Sau khi đã có các phương án, bước tiếp theo là lựa chọn phương án chiến lược tối ưu. Quá trình này đòi hỏi sự đánh giá kỹ lưỡng về hiệu quả, chi phí và tính khả thi của từng phương án để chọn ra giải pháp phù hợp nhất. Để đánh giá và lựa chọn, các công cụ như ma trận QSPM thường được sử dụng. QSPM (Quantitative Strategic Planning Matrix) giúp đánh giá các phương án một cách khách quan, bằng cách chấm điểm từng phương án dựa trên các yếu tố đã phân tích ở các bước trước. Phương án có điểm số cao nhất sẽ được lựa chọn để triển khai.
Bước 5: Thực hiện và đánh giá chiến lược
Cuối cùng, doanh nghiệp cần triển khai kế hoạch đã được thiết lập. Trong quá trình thực hiện, việc theo dõi và đánh giá kết quả là vô cùng quan trọng. Nếu cần, doanh nghiệp có thể điều chỉnh các phương án chiến lược dựa trên những thay đổi của môi trường kinh doanh hoặc kết quả đạt được trong quá trình thực hiện, để có thể cải thiện hiệu quả kế hoạch.
Quy trình hoạch định chiến lược vô cùng quan trọng, giúp doanh nghiệp xác định hướng đi rõ ràng và thực hiện các mục tiêu dài hạn. Việc thực hiện đúng các bước trong quy trình này sẽ giúp doanh nghiệp có khả năng cạnh tranh mạnh mẽ hơn trên thị trường, nắm bắt cơ hội, vượt qua thách thức và đạt được sự phát triển bền vững.
Xem thêm tại: https://proateco.com/
