Trong quá trình lãnh đạo và quản lý, kỹ năng giải quyết vấn đề và ra quyết định đóng vai trò then chốt. Các nhà lãnh đạo thành công đều phải đối diện với những quyết định khó khăn hàng ngày và cách họ tiếp cận những quyết định này có thể khác nhau. Có hai phương pháp ra quyết định chính: ra quyết định hợp lý (rational decision-making) và ra quyết định trực quan (intuitive decision-making). Mỗi phương pháp có đặc điểm và cách tiếp cận riêng, phù hợp với những tình huống và yêu cầu khác nhau. Trong bài viết hôm nay, Proateco sẽ chia sẻ cho bạn biết sự khác biệt giữa 2 cách ra quyết định này cùng với đó là cách sử dụng chúng trong hoàn cảnh nào thì sẽ phù hợp nhé!
Thế nào là quyết định hợp lý?
Quyết định hợp lý là một quá trình logic và có hệ thống theo một loạt các bước để phân tích vấn đề, đánh giá các phương án thay thế và lựa chọn giải pháp tối ưu. Nó dựa trên các sự kiện, dữ liệu và bằng chứng, nhằm mục đích tối đa hóa các kết quả mong đợi và giảm thiểu rủi ro. Quyết định hợp lý thường được sử dụng trong bối cảnh khoa học, kỹ thuật và kinh doanh, nơi mà sự rõ ràng, chính xác và hiệu quả là quan trọng. Một số ví dụ về các công cụ ra quyết định hợp lý là phân tích chi phí-lợi ích và phân tích SWOT. Một số lợi ích của phương pháp quyết định hợp lý:
- Giảm thiểu rủi ro: Phân tích các lựa chọn làm giảm khả năng đưa ra những rủi ro có hậu quả tiêu cực không lường trước được.
- Tăng hiệu quả: Đầu tư thời gian trước vào việc ra quyết định hợp lý sẽ tiết kiệm thời gian và nguồn lực về lâu dài bằng cách tránh những sai lầm tốn kém.
- Tăng sự tự tin: Tiếp cận các thách thức với một kế hoạch rõ ràng sẽ giúp bạn tự tin vào các quyết định của bạn.
Kỹ năng ra quyết định hợp lý là một kỹ năng có giá trị cho cả cuộc sống cá nhân và công việc. Áp dụng phương pháp giải quyết vấn đề và ra quyết định này cho phép bạn điều hướng các thách thức một cách rõ ràng hơn và đưa ra những lựa quyết định giúp bạn đạt được mục tiêu của mình.
Các quyết định hợp lý thường được đưa ra theo cách cụ thể hơn, dễ hiểu hơn và có thể kiểm soát được. Các dữ liệu và thông tin được thu thập để đưa ra quyết định dựa trên cơ sở này. Tuy nhiên, việc đưa ra quyết định hợp lý thường là một quá trình dài và tốn nhiều nguồn lực. Điều này đặc biệt đúng đối với các trường hợp ra quyết định mà việc xử lý và thu thập thông tin chưa hiệu quả.
Thế nào là quyết định trực quan?
Phương pháp ra quyết định dựa vào trực quan là phương pháp dựa vào tâm thức để đánh giá tình huống và đưa ra kết luận mà không cần sự can thiệp của thông tin hay phân tích thực tế.
Một trong những điểm đặc biệt của trực quan là khả năng kết hợp thông tin từ nhiều nguồn khác nhau. Khi con người nhìn thấy một hình ảnh hoặc biểu đồ, họ không chỉ đơn thuần là nhận thức vể hình dạng và màu sắc, mà còn kết hợp các yếu tố như ngữ cảnh, kinh nghiệm cá nhân và kiến thức trước đó để hiểu biết thông điệp một cách toàn diện hơn.
Ngày nay, rất ít nhà quản lý đưa ra quyết định chỉ dựa trên những tính toán được cân nhắc kỹ lưỡng. Họ thường bỏ qua các quy tắc chuẩn mực khi đưa ra quyết định trong điều kiện khủng hoảng. Thay vào đó, họ tận dụng trực giác hoặc cảm tính. Phương pháp trực quan thường được sử dụng trong các trường hợp sau:
- Khi có sự mơ hồ và thiếu rõ ràng về thông tin, dữ liệu
- khi không có thông tin chính xác
- Trong những tình huống bất bình thường đòi hỏi một cách tiếp cận cụ thể
- Trong trường hợp quyết định và kết quả của nó có tầm quan trọng cao
- Có áp lực thời gian
Bạn đang tìm kiếm khóa học nâng cao kỹ năng ra quyết định?
Ra quyết định là một kỹ năng quan trọng đối với bất kỳ chuyên gia nào muốn giải quyết vấn đề và lãnh đạo một cách tự tin. Tìm hiểu về các loại mô hình, phương pháp và công cụ ra quyết định khác nhau, cũng như hoàn cảnh sử dụng từng loại phương pháp sẽ giúp bạn tránh những sai lầm khi ra quyết định và giải quyết vấn đề hiệu quả hơn.
Khóa học kỹ năng ra quyết định và giải quyết vấn đề của Proateco sẽ giúp bạn đưa ra quyết định một cách tốt hơn và giải quyết vấn đề một cách sáng tạo. Hơn thế nữa, Khóa học cũng giúp bạn phát triển khả năng đưa ra quyết định nhanh chóng và chính xác trong môi trường công việc áp lực cao cùng với đó là học cách giải quyết các vấn đề phức tạp và đưa ra các quyết định chiến lược để đạt được mục tiêu kinh doanh.
